Blog Arama

Latince adı “Alpinia officinarum” olan Havlıcan, zencefilgiller familyasındandır. Anavatanı Hindistan, Güneydoğu Asya ve Laos'tur. Tropik iklim bitkisidir. Ülkemizde yetişmez. Kendine has kokusuyla ünlü,  güzel çiçekli, ıtırlı çokyıllık bir bitkidir.  Kırmızıçizgili, beyaz yapraklı çiçeklerinin kokusu da en az görüntüsü kadar etkileyicidir. 

Latince adı ‘Alkanna tinctora’ olan Havaciva bitkisi hodangiller familyasındandır. Anavatanı Akdeniz’dir. Ülkemizde Güney ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaygındır. Kumlu toprağı sever. Tüylü boya, Eğlik kökü, Kızılencik, Yerineriği adlarıyla da bilinir. Parlak mavi renkli çiçekler açan çokyıllık otsu bir bitkidir.  Tüylü gövdesi dik veya yatık olabilir. Yapraklar da gövde gibi tüylüdür ve çok sayıdadır. Mayıs ve Temmuz aylarında dalların ucunda açan çiçekleri göz alıcı, parlak mavi renkleriyle kırları şenlendirir.

Latince adı“Althaea officinalis” olan Hatmi Çiçeği ebegümecigiller familyasındandır. Tıbbi Hatmi olarak da bilinen Hatmi Çiçeği’nin anavatanı Batı Asya’dır. Zamanla Avrupa ve Doğu Asya’ya kadar yayılmıştır. Ülkemizde doğal olarak hemen her bölgede rahatlıkla yetişir. Hatmi Çiçeği, sulak yerleri ve dere kenarlarını seven çokyıllık, otsu bir bitkidir. Yumuşak tüylü gövdesiyle, dal uçlarında yaz sonunda açan pembe beyaz çiçekleriyle bahçeleri zenginleştiren cazip bir görüntüsü vardır.     

Ginkgo biloba, Çince gümüş ve kayısı anlamına gelen kelimelerden türemiştir. Adından da anlaşılacağı gibi anavatanı Japonya, Çin ve Kore’dir. Ülkemizde öncelikle İzmir, İstanbul, Ankara ve Trabzon olmak üzere birçok bölgede yetiştirilir. Açık yeşil renkli yaprakları yelpaze şeklindedir. Kışın yaprakları dökülür.   17. yüzyılda bu ağaçla ilk kez karşılaşan Avrupalı Engelbert Kaempfer, bitkiyi Japonca telaffuzuyla kaydetmiştir.  

Latince adı ‘Herba Ericae’ olan Funda yaprağı fundagiller familyasındandır. Anavatanı Güney Afrika’dır. 600’den fazla türü bulunur. Afrika’nın diğer bölgelerinde, Akdeniz ülkelerinde ve Avrupa’da yetişir. Ülkemizde Trakya ve Kuzey Anadolu’da yaygındır. Her mevsim yeşil kalan çokyıllık bir bitkidir. İğneyi andıran minyatür yaprakları vardır.

Latince adı ‘Ocimum basilicium’ olan Fesleğen, ballıbabagiller familyasından tek yıllık otsu bir bitkidir. 50 farklı türü vardır. Genelde ılıman bölgeleri tercih eden bu bitkinin anavatanı Hindistan’dır. Günümüzde ise bütün Akdeniz kıyısındaki ülkelerde ve ülkemizde Güney Anadolu bölgesinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Hem taze, hem de kurutularak kullanılabilen fesleğenin popülerliği kendine has kokusundan gelir.

Latince adı “Cynara scolymus” olan Enginar yaprağı, papatyagiller familyasındandır. Anavatanı Güney Avrupa ve Akdeniz’dir. Ülkemizde Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir. Enginarın sert gövdesi olukludur ve oldukça kuvvetlidir. Sapsız yaprakları uzun oval ve parçalı yapıda çokyıllık otsu bir bitkidir.    Farklı tadı ve hemen her çeşit sebzeye, ete uygunluğuyla sofraları süslemeye adaydır: Tavuklu enginar, havuçlu enginar, enginar salatası, enginar mücveri, zeytinyağlı enginar, enginarlı pizza… Kısacası enginar hemen her tür yemekte tadını özgürce sergiler.

Latince adı ‘echinacea angustifolia’ olan Ekinazeya papatyagiller familyasındandır. Anavatanı Amerika’dır. Ülkemizde bazı yörelerde kirpi otu, kirpi başı, erguvani kirpi başı, samson kökü olarak da bilinen çokyıllık bir bitkidir. Bir öbek etrafında birden   fazla dallara ayrılarak büyüyen Ekinazeya çiçeği dairesel eksen etrafına dizilmiş taç yapraklardan oluşur. Bu yaprakların rengi sarıdan turuncu ve mor renge kadar çeşitlilik gösterir.

Latince ismi ‘Acorus calamus’ olan Eğir kökü, yılanyastığıgiller familyasındandır. Dere ve durgun su yataklarında yetişen çokyıllık otsu bir bitkidir. Anavatanı Kuzey Amerika ve Hindistan’dır. Ülkemizde, Sapanca, Yeniçağa, Beyşehir ve Eğirdir göllerinin kenarında doğal koşullarda yetişir. Diğer isimleri Azakeriği ve Hazanbel olan Eğir kökü eski çağlardan beri Anadolu’da kullanılmıştır.

Latince adı “Malva Vulgaris” olan Ebegümeci, 1500’e yakın türüyle kutuplar hariç dünyanın hemen her yerinde yetişir. Deniz kenarlarını, bataklık, nehir yakınlarını ve rutubetli ortamları sever. Ebegümecigiller familyasındandır. Bu çokyıllık ve otsu bitki Türkiye’nin hemen her yerinde yaygın olarak yetişmektedir. Antik Yunan ve Roma döneminden bu tarafa sebze olarak  birçok kültür tarafından kullanılmış bir bitkidir.  

Latince adı ‘Arctium lapa’ olan Dulavratotu papatyagiller familyasındandır. Soğuğa ve kötü hava koşullarına oldukça dayanıklı olan bu bitki genelde salaş yerlerde yetişir. Nemli bölgeleri ve gölgeyi tercih eden Dulavratotu ülkemizde daha çok Orta, Kuzey ve Doğu Anadolu’da farklı türlerine rastlanırken, Avrupa, Kuzey Asya ve Kuzey Amerika’da yaygındır. Bilinen diğer isimleri arasında Uluavratotu, Pıtrak, Dulkarıgömleği, Hanımyaması sayılabilir.

Latince adı ‘Arctium tomentosum’ olan Dulavrat kökü papatyagiller familyasındandır. Soğuğa ve kötü hava koşullarına oldukça dayanıklı olan bu bitki genelde salaş yerlerde yetişir. Nemli bölgeleri ve gölgeyi tercih eden Dulavratotu ülkemizde daha çok Orta, Kuzey ve Doğu Anadolu’da farklı türlerine rastlanırken, Avrupa, Kuzey Asya ve Kuzey Amerika’da yaygındır. Bilinen diğer isimleri arasında Uluavratotu, Pıtrak, Dulkarıgömleği, Hanımyaması sayılabilir.

Adından da anlaşılacağı gibi denizde yetişen Deniz Kadayıfı bitkisi, bir çeşit kırmızı su yosunudur. Latince adı ‘Chondrus crispus’ olan bu bitki, özellikle Atlantis Okyanusu, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın Atlantik kıyılarında yaygındır. Ne yazık ki, ülkemiz denizlerinde yetişmez. Yetiştiği bölgelerde denizin çekilmesiyle birlikte kıyıdan toplanan yeşilimsi kırmızı renkteki Denizkadayıfları, yıkanıp temizlendikten sonra güneşte kurutulur.

Latince adı “Laurus Nobilis” olan defnegiller familyasındandır. Dört mevsim yapraklarını dökmeyen çokyıllık bir bitkidir. Anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Tüm Avrupa, Akdeniz, Ege bölgelerinde bol miktarda doğal koşullarda yetişebilen defneyaprağı, ülkemizin nadide zenginliklerinden biridir. Dünya defneyaprağı ihtiyacının yüzde 80’i Türkiye’den karşılanmaktadır. Defne yaprağının görüntüsü kadar kokusu ve tadı da etkileyici güzelliktedir.

Latince adı ‘Primulaceae’ olan Çuha Çiçeği çuha çiçeğigiller familyasındandır. Adını çuhaya (kumaşa) benzeyen yapraklarından almıştır. Anavatanı Çin’dir. 500’e yakın türü bulunmaktadır. Genelde bahçecilikte süs bitkisi olarak yetiştirilen çuha çiçeği, Avrupa ve Asya’nın güneşli çayırlarında ya da güneş gören orman altı bölgelerde yabani olarak yetişir. Anadolu’da da yaygın olan Çuha Çiçeği, yörelere göre Ayıkulağı, Tutya Çiçeği, Evvel Baharotu, Onbiray çiçeği ve Felçotu olarak da bilinir.

Latince adı ‘Tribulus terrestris’ olan Çoban çökerten, kimyongiller familyasındandır.  Avustralya kökenli bir bitkidir. Asya, Avrupa ve Amerika’da yetişmektedir. Ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaygın olarak bulunur. Toprağa yatık olarak büyüyen, yaprakları merdiven gibi yeşil parçalı, taç yapraklı tek yıllık otsu bir bitkidir.    Çarık dikeni, Demir dikeni, Deve çökerten, Turnagagası, Çobaniğnesi isimleriyle de bilinir.

Latince adı ‘Capsella bursa pastoris' olan Çobançantası, turpgiller familyasındandır. Anavatanı Akdeniz havzasıdır. Ülkemizde Ege, Trakya, Akdeniz ve Anadolu bölgesinde yetişir. Kalp şeklindeki meyve kapsülleri çobançantasını andırdığı için bu isimle anılır. Gövdesindeki yaprakları küçücük ve ok biçimlidir. Kuraklığa, soğuğa dayanıklılığıyla bilinen tek yıllık otsu yabani bir bitkidir. Diğer isimleri Cıngıldak otu, Çoban kesesi, Çoban torbası ve Kuşkuş otudur.

Civanperçemi, Latincede bin bir yaprak anlamına gelen “Achillea Millefolium” olarak adlandırılan bir papatyagiller familyasındandır. 80 farklı türü bulunan Civanperçemi, Haziran ayından Kasım ayına kadar beyazımsı, pembe ve kırmızıya çalan çiçekler açan çokyıllık bir bitkidir.  Civanperçemi’nin anavatanı Kuzey Yarım Küre’dir.  

Latince adı ‘Gymnema sylvestre’’dir. Eskiden zambakgiller familyasından sayılan Cinnema, sonra kendi adıyla anılan familya grubuna katılmıştır. Anavatanı Orta ve Güney Hindistan’ın tropikal ormanlarıdır. Hintçe adı Gurmar’dır.Ülkemizde Akdeniz ve Anadolu’da yetişen çokyıllık bir sarmaşık ağaçtır. Yaprakları kalp şeklinde, uca doğru hafif sivrice baştan uca kadar yay gibi uzanır, üst kısmı benekli, dikenli, alt kısmı dikenli, yeşil renkli derimsidir.

Latince adı ‘Juglans Regia’ olan Ceviz, cevizgiller familyasındandır. Bazı kaynaklara göre cevizin anavatanı İran’ın Ghilan bölgesi olarak gösterilirken bazı kaynaklarda Çin’dir. Ülkemizde Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde ceviz yetiştiriciliği yapılır. Kışın yapraklarını döken, yapraklarından önce açan çiçekleriyle bilinen uzun ömürlü bir bitkidir.  Gösterişli gövdesiyle, heybetli görünümüyle başka hiçbir ağaca benzemeyen Ceviz ağacının tüysü yaprakçıkları keskin kokusuyla insanın nefesinde ferahlık yaratır.

Latince adı ‘Juglans Regia’ olan Ceviz, cevizgiller familyasındandır. Bazı kaynaklara göre cevizin anavatanı İran’ın Ghilan bölgesi olarak gösterilirken bazı kaynaklarda Çin’dir. Ülkemizde Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde ceviz yetiştiriciliği yapılır. Kışın yapraklarını döken, yapraklarından önce açan çiçekleriyle bilinen uzun ömürlü bir bitkidir. Gösterişli gövdesiyle, heybetli görünümüyle başka hiçbir ağaca benzemeyen en az insanlık tarihi kadar eski olan bu ağacın leziz meyveleri çiğ yenilebildiği gibi kurutularak çerez gibi de tüketilebilir.  

Latince adı ‘Rubus caesius’ olan Böğürtlen, gülgiller familyasındandır. Anavatanı Orta Günye ve Batı Avrupa’dır. Ülkemizde Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yetişir. Ahududu ve çilekle yakın akrabadır. 100’e yakın türünü birbirinden ayırt etmek çok güçtür.

Latince adı ‘Rubus caesius’ olan Böğürtlen, gülgiller familyasındandır. Anavatanı Orta Güney ve Batı Avrupa’dır. Ülkemizde Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yetişir. Ahududu ve çilekle yakın akrabadır. 100’e yakın türünü birbirinden ayırt etmek çok güçtür. Gövdeleri ve dalları dört köşeli çokyıllık bir dikenli bitkidir.  Haziran ve Temmuz aylarında beyaz, pembe ya da kırmızı renkte şemsiyemsi salkımlar halinde çiçekler açar.  

Latince adı ‘Thymus vulgaris’ olan Bilye kekik, ballıbabagiller familyasındandır. Anavatanı Akdeniz’dir. Ülkemizde Güney Batı Anadolu bölgesinde yaygın olarak yetişir. Kekiğin geniş yapraklı, naneyi andıran türüdür. Çiçekleri bilyeyi andırdığından bu adı almıştır. Kuvvetli kokulu, çokyıllık otsu bir bitkidir.  Keskin kokusuyla Bilye kekik bir bitki familyası olmaktan çok daha fazlasıdır.

Latince adı ‘Ranunculus ficaria’ olan Basur otu, düğünçiçeğigiller familyasındandır. Anavatanı Akdeniz’dir. Ülkemizde Kuzey, Batı ve Güney Anadolu’da yaygın olarak yetişir. Parlak sarıçiçekleriyle tanınır. Kalp biçiminde yaprakları bulunan, kökü etli olan çokyıllık otsu bir bitkidir. 

Latince adı ‘Rhamnus frangula’ olan Barut ağacı, cehrigiller familyasındandır. Kışın yapraklarını döken, çalı görünümlü çokyıllık bir bitkidir. Kerestesinden barut yapıldığı için bu ismi almıştır. Erkek Akdiken adıyla da bilinir. Avrupa, Kuzeybatı, Asya ve Kuzey Amerika’da yetişir. Ülkemizde ise Kuzey ve orta Anadolu’da bulunur.

Latincede adı “Lamium Album” olarak adlandırılan Ballıbaba, ballıbabagiller familyasındandır. Anavatanı Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’dır. Ülkemizde Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Kars, Erzurum, Ağrı, Mersin ve Hakkari illerimizde doğal olarak yetişir. Çok sayıda türü bulunur. Ülkemizde yirmi yedi farklı türü yetişmektedir. Mayıs başından Ağustos sonuna kadar altın sarısı, eflatun, beyaz renklerde çiçekleri olan tek yıllık ya da iki yıllık otsu bir bitkidir. 

Latince adı ‘Cydonia oblonga’ olan Ayva, gülgiller familyasındandır. Kumlu-tınlı, sıcak ve geçirgen topraklarda yetişir. Yunanistan ve Avrupa’ya, Milattan önce 650 yılında Anadolu’dan geçtiği düşünülmektedir. Avustralya dışında hemen her ülkede yetiştirilmektedir. Ayva üretiminde Türkiye dünyada birinci sırada yer alır.

Latince adı ‘Agropyron repens’ olan Ayrık otu, buğdaygiller familyasındandır. Anavatanı, Kuzey yarımküre ve Anadolu’dur. Yabani olarak boş tarlalar ve yol kenarlarında yetişir. Yaprakları yeşil renkli, uzun, ince ve yassı olan çokyıllık bir bitkidir. Çiçekleri bir başak görünümünde gövdenin üst kısmında toplanmıştır. Meyvesi uzun ve sarımsı renktedir. Sarımtırak beyaz renkteki kökleri ilkbahar ve sonbaharda toplanarak kurutulur. 

Latince adı ‘Calendula officinalis’tir. Tohum bağlayan çiçeklerin uygun şekilde koparılmasından sonra bitkinin yeniden çiçek vermesinden dolayı, bu bitkiye Latince ayın ilk günü anlamına gelen Calendula ismi verilmiştir. Turuncu renkli çiçekleri sebebiyle Portakal Nergisi olarak da bilinir. Ancak Nergis bitkisiyle herhangi bir yakınlığı yoktur. Papatyagiller familyasındandır. Ilıman iklimin hüküm sürdüğü hemen her coğrafyada yetişen, tek yıllık, otsu bir bitkidir.